Phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Donald Trump bắt đầu vào thứ Ba (9/2). Gần như tất cả thượng nghị sĩ Cộng hòa tin rằng luận tội một cựu tổng thống là vi hiến, trong khi tất cả thành viên Dân chủ phản bác quan điểm này. Dưới đây phóng viên trưởng chính trị Byron York của Washington Examiner đã liệt kê 5 lý do chứng minh rằng luận tôi cựu TT Trump là vi hiến.
Tổng thống là tổng thống đương nhiệm
Điều II, Mục 4 của Hiến pháp quy định, “Tổng thống, phó tổng thống và tất cả các sĩ quan dân sự của Hoa Kỳ, sẽ bị cách chức khi bị luận tội và kết tội phản quốc, hối lộ, hoặc các tội danh do lợi dụng chức quyền và tội nhẹ khác”.
Khi nói về Tổng thống, những nhà lập pháp nhắm đến đương kim tổng thống Hoa Kỳ, mà hiện tại không phải là ông Trump. Ngoài ra, Điều II sử dụng từ “tổng thống” hơn 10 lần, và trong mỗi lần sử dụng, điều đề cập đến là người hiện đang giữ chức tổng thống.
Luận tội là để loại bỏ vị tổng thống hiện tại
Có thể thấy rõ ràng trong Hiến pháp rằng, những vị cha lập quốc đã tạo ra luận tội như một cơ chế để trục xuất các quan chức hàng đầu khi họ có hành vi sai trái cụ thể. Khi tham khảo Hồ sơ Liên bang và hồ sơ của Công ước Hiến pháp 1787, có thể thấy các nhà lập pháp đã không thảo luận việc sử dụng luận tội như cách để trừng phạt một cựu quan chức.
Các đảng viên Dân chủ lập luận, trong Hiến pháp nói rằng hình phạt cho luận tội “sẽ không vượt quá việc cách chức, không đủ tư cách để nắm và hưởng bất kỳ danh dự, tín nhiệm hoặc lợi ích của chức vụ [công] tại Hoa Kỳ.” Theo họ, điều này nghĩa là Thượng viện có thể thông qua luận tội để cấm ông Trump nắm giữ các chức vụ liên bang trong tương lai. Trên thực tế, không có luận điểm chứng minh “phép suy ra” rằng nhà lập pháp dùng luận tội với cựu tổng thống để ngăn chặn việc ông ra tranh cử trong tương lai.
Không có tiền lệ luận tội cựu tổng thống
Một số đảng viên Dân chủ đã chỉ ra trường hợp một bộ trưởng nội các bị luận tội sau khi từ chức năm 1869 như tiền lệ cho phiên tòa xét xử cựu tổng thống. Ông Byron lập luận rằng, tiền lệ này khá yếu vì sau đó viên chức này được tuyên bố trắng án vì một số thượng nghị sĩ lo ngại về [tính hợp hiến khi] luận tội một cựu quan chức.
Tuy nhiên, Đảng Dân chủ không thể chỉ ra tiền lệ luận tội cựu tổng thống vì điều này chưa từng xảy ra. Trong quá khứ, tổng thống Richard Nixon đã từ chức khi Hạ viện chuẩn bị luận tội ông. Và sau khi tổng thống từ chức; Quốc hội đã từ bỏ nỗ lực luận tội. Thực tế rằng, Hiến pháp cho phép truy tố hình sự một tổng thống sau khi rời nhiệm sở [chứ không phải luận tội]. Tất nhiên, khả năng bị truy tố cũng sẽ áp dụng cho cựu TT Trump.
Luận tội cựu tổng thống không được quy định trong Hiến pháp
Như đã đề cập ở trên, cả nhà lập pháp khi viết Hồ sơ Liên bang và các đại biểu tham dự Hội nghị Lập hiến ở Philadelphia đã thảo luận về luận tội như biện pháp trục xuất các quan chức vì hành vi sai trái. Nhưng họ không thảo luận về vấn đề luận tội và xét xử một cựu quan chức. Các học giả về hiến pháp John Yoo và Robert Delahunty viết: “Các cuộc tranh luận về Công ước Philadelphia 1787… cũng như hồ sơ của các công ước phê chuẩn các bang 1787-1788… đều không chứa bất kỳ phần tranh luận trực tiếp nào về việc liệu có thể áp dụng luận tội đối với các cựu quan chức hay không”.
