Một vụ xả súng hàng loạt nổ ra ở Atlanta, Mỹ vào 16/3, khiến 8 người thiệt mạng, trong đó có 6 phụ nữ châu Á. Liên quan đến vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Xuân Oánh, đã đưa ra tuyên bố rằng, chính phủ Hoa Kỳ hãy đối xử với cộng đồng người thiểu số ở Mỹ tương tự như Bắc Kinh đối xử với nhóm dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Vì từ lâu nay, ĐCSTQ luôn bị lên án với các hành vi vi phạm nhân quyền, giam giữ bất hợp pháp người dân trong các trại tập trung ở Tân Cương, nên những phát ngôn của Hoa Xuân Oánh đã làm dấy lên sự chế giễu từ cộng đồng mạng.
Tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao ĐCSTQ vào 22/3, một phóng viên đã hỏi Hoa Xuân Oánh một câu hỏi, đề cập đến vụ xả súng ở Atlanta, bà Hoa Xuân Oánh trả lời rằng, sự phân biệt chủng tộc luôn tồn tại ở Hoa Kỳ. Khi Tòa Bạch Ốc đề cập đến vấn đề của người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, bà Hoa Xuân Oánh đã phản bác lại rằng: “Nếu chính phủ Hoa Kỳ thật sự quan tâm đến đời sống các nhóm dân tộc thiểu số của nước mình, như [cách chính quyền Trung Quốc đối đãi] với người Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, thì vấn đề phân biệt chủng tộc ở Hoa Kỳ đã được giải quyết từ lâu rồi”.
Lời nhận xét của Hoa Xuân Oánh khiến nhiều cư dân mạng chấn động, họ nói: “Hoa Xuân Oánh đang bắt bẻ à? Đúng là tay sai cấp cao của ĐCSTQ”, “Sau khi diệt chủng hết người dân của nước mình rồi, thì sẽ không còn vấn đề về phân biệt chủng tộc nữa rồi!”, “Có phải là muốn yêu cầu Hoa Kỳ giam giữ tất cả người châu Á vào các trại tập trung như ĐCSTQ đang làm hay không?”.
Câu chuyện về việc ĐCSTQ thiết lập các trại tập trung để giam giữ và bức hại người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương trên quy mô lớn, đã được các phương tiện truyền thông quốc tế phanh phui.
CNN trước đó đã trích dẫn tên của 3 cá nhân từng bị, tra tấn, cưỡng hiếp tập thể và lạm dụng tình dục khủng khiếp trong các trại tập trung mỗi ngày. Ngoài ra những phụ nữ người Duy Ngô Nhĩ khỏe mạnh thường bị tra tấn dã man, thậm chí chết trong vòng vài ngày.
Về vấn đề này, “Viện Chiến lược và Chính sách” (Newlines Institute for Strategy and Policy), đã đưa ra một báo cáo điều tra vào đầu tháng này, cáo buộc rằng các hành động diệt chủng của chính quyền ĐCSTQ đối với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương cho đến nay, đã vi phạm hiệp ước của Liên Hợp Quốc “Công ước về Diệt chủng” (Genocide Convention), đồng thời yêu cầu ĐCSTQ phải chịu trách nhiệm về những tội ác này.
Chính phủ Hoa Kỳ, Canada và Hà Lan đã chính thức lên án ĐCSTQ phạm tội diệt chủng ở Tân Cương.
Trong cuộc họp ngoại giao cấp cao Mỹ-Trung kéo dài hai ngày tại Alaska từ ngày 18 đến 19 tháng Ba, Hoa Kỳ cũng đề cập đến các hành động vi phạm nhân quyền của ĐCSTQ ở Hồng Kông, Đài Loan và Tân Cương ngay trong ngày đầu tiên của các cuộc đàm phán.
