Trước tình trạng bạo lực đang leo thang giữa Israel và Palestine, nhiều nước trên thế giới đã bày tỏ lo lắng, đồng thời gấp rút tìm cách hạ nhiệt “chảo lửa” Trung Ðông này.
Rạng sáng 17-5, máy bay chiến đấu Israel đã tiến hành không kích dữ dội nhiều địa điểm tại Gaza, đánh dấu cuộc xung đột bước sang tuần thứ 2. Theo Hãng tin AP, nhiều tiếng nổ đã làm rung chuyển thành phố này trong suốt 10 phút. Quân đội Israel cho biết chiến đấu cơ đã tấn công nhiều “mục tiêu khủng bố” sau khi hàng loạt rocket được phóng từ Dải Gaza (khu vực do phong trào Hồi giáo Hamas kiểm soát) bay về phía hai thành phố của nước này là Beersheba và Ashkelon. Ðợt không kích mới dữ dội hơn, trên phạm vi rộng hơn và kéo dài hơn đợt không kích trước đó 24 giờ khiến 42 người Palestine thiệt mạng. Ðây là vụ tấn công gây thương vong lớn nhất trong loạt xung đột mới đây nhất giữa Israel và Hamas tại Gaza.
Mỹ hỗ trợ ngừng bắn, Trung Quốc đề xuất 4 điểm
Hôm 16-5, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo Ngoại trưởng Antony Blinken đã có các cuộc điện đàm riêng rẽ với những người đồng cấp Qatar, Ai Cập, Saudi Arabia. Nỗ lực làm trung gian của Ai Cập, Qatar và Liên Hiệp Quốc (LHQ) nhằm thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Palestine đến nay vẫn chưa đạt kết quả. Trong khi đó, Trưởng phái đoàn thường trực Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield nêu rõ Washington sẵn sàng hỗ trợ nếu Israel và Palestine nhất trí muốn ngừng chiến nhằm chấm dứt tình trạng bạo lực đang ngày càng diễn biến tồi tệ giữa hai bên.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết Bắc Kinh đã đưa ra đề xuất 4 điểm liên quan đến căng thẳng leo thang hiện nay giữa Israel và Palestine. Phát biểu khi chủ trì phiên họp trực tuyến công khai đầu tiên của Hội đồng Bảo an (HÐBA), ông Vương Nghị nhấn mạnh xung đột giữa Israel và Palestine đã gây thương vong lớn, trong đó có cả phụ nữ và trẻ em. Tình hình cực kỳ nghiêm trọng và cấp thiết cần một lệnh ngừng bắn và chấm dứt bạo lực. Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế cần phải nhanh chóng ngăn chặn tình hình xấu hơn, tránh để khu vực một lần nữa rơi vào hỗn loạn và bảo vệ mạng sống của người dân sở tại.
Theo đó, Trung Quốc đưa ra đề xuất 4 điểm, gồm ngừng bắn và chấm dứt bạo lực là ưu tiên cao, hỗ trợ nhân đạo là yêu cầu cấp thiết, hỗ trợ quốc tế là một nghĩa vụ và “giải pháp 2 nhà nước” là giải pháp nền tảng. Ngoại trưởng Vương Nghị cho rằng Palestine luôn là cốt lõi trong vấn đề Trung Ðông. Chỉ khi vấn đề Palestine được giải quyết một cách toàn diện, công bằng và dài hạn thì khu vực Trung Ðông mới thực sự có thể đạt được hòa bình và an ninh kéo dài. Trung Quốc hiện giữ cương vị Chủ tịch HÐBA trong tháng 5.
Phát biểu tại HÐBA, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Vershinin kêu gọi nhóm Bộ Tứ Trung Ðông về vấn đề Israel – Palestine (gồm LHQ, Liên minh châu Âu, Nga và Mỹ) cần tổ chức họp ở cấp bộ trưởng sớm nhất có thể. Nhà ngoại giao Nga cũng tái khẳng định rằng Mát-xcơ-va sẵn sàng tổ chức cuộc đàm phán trực tiếp giữa các nhà lãnh đạo của Israel và Palestine. Ông Vershinin lên án tình hình bạo lực gần đây, đồng thời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức.
Ðức không đứng ngoài cuộc khi Ngoại trưởng Heiko Maas đề xuất ý tưởng 3 bước nhằm hạ nhiệt cuộc xung đột có nguy cơ bùng phát diện rộng trên Dải Gaza. Phát biểu trên báo “Bild am Sonntag”, Ngoại trưởng Maas cho biết lộ trình 3 bước nhằm giảm leo thang gồm ngừng tấn công bằng tên lửa, chấm dứt bạo lực và trở lại bàn đàm phán về các bước cụ thể nhằm xây dựng lòng tin giữa Israel – Palestine và về giải pháp 2 nhà nước.
LHQ lo ngại
Tình hình ở Trung Ðông đã khiến Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres lên tiếng cảnh báo xung đột có thể đẩy khu vực vào một cuộc khủng hoảng không thể kiểm soát được. Ông Guterres nhấn mạnh tình trạng bạo lực giữa Israel và Palestine, làm gần 200 người thiệt mạng trong tuần qua là “cực kỳ kinh hoàng”. “Nó có thể mở ra một sự bất ổn an ninh không thể kiểm soát cũng như khủng hoảng nhân đạo và làm gia tăng hơn nữa chủ nghĩa cực đoan, không chỉ ở Israel, các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng mà còn với cả khu vực”, người đứng đầu LHQ cảnh báo.
Theo kế hoạch, hôm nay 18-5, ngoại trưởng các nước Liên minh châu Âu (EU) sẽ họp khẩn trực tuyến bàn về tình hình hiện nay nhằm thảo luận các biện pháp EU có thể làm để góp phần chấm dứt bạo lực tại Trung Ðông.
Quan sát viên thường trực của Liên đoàn Arab (AL) tại LHQ Maged Abdelaziz đề nghị Washington tích cực hơn trong tiến trình hòa bình Trung Đông và từ bỏ lập trường thiên vị Israel của chính quyền tiền nhiệm. “AL kêu gọi Mỹ, đặc biệt là chính quyền của Tổng thống Joe Biden, can dự một cách tích cực, có tầm ảnh hưởng và sâu rộng hơn trong tiến trình hòa bình Trung Đông”, ông Abdelaziz nhấn mạnh.
