Đây là lần đầu tiên Nhật Bản đưa “an ninh” Đài Loan vào Sách trắng quốc phòng sau khi khẳng định một Đài Loan “ổn định” là vấn đề an ninh quốc gia đối với nước Nhật khi sách trắng quốc phòng thường niên của Nhật Bản công bố hôm nay, 13/07/2021, bởi chính quyền Nhật ngày càng lo ngại trước nguy cơ Trung Quốc tấn công Đài Loan.
Báo mạng Singapore Straits Times dẫn nội dung Sách trắng quốc phòng Nhật Bản, có đoạn : « Bình ổn tình hình liên quan đến Đài Loan là điều quan trọng đối với an ninh của Nhật Bản và sự ổn định của cộng đồng quốc tế ». Sách trắng nhấn mạnh đến nguy cơ khủng hoảng ở mức « chưa từng có ». Sách trắng quốc phòng Nhật hồi năm ngoái chỉ chủ yếu lưu ý đến việc cán cân quân sự Trung Quốc – Đài Loan đang ngày càng nghiêng về phía Trung Quốc, với khoảng cách mỗi năm một gia tăng.
Sách trắng quốc phòng Nhật Bản năm nay đặc biệt chỉ rõ căng thẳng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc gia tăng mạnh, với viễn cảnh có thể bùng phát thành xung đột, « mặc dù Washington thể hiện rõ lập trường ủng hộ Đài Loan về mặt quân sự, nhưng sẽ khó có khả năng Bắc Kinh có bất kỳ thỏa hiệp nào về quan điểm, vì coi Đài Loan là lợi ích cốt lõi ». Bộ Quốc Phòng Nhật Bản cũng ghi nhận việc « Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan, và việc Đài Bắc tự trang bị các thiết bị quân sự chủ yếu », trong lúc Bắc Kinh tăng cường các hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan, bao gồm việc đưa máy bay liên tục xâm nhập không phận Đài Loan.
Sách trắng kêu gọi Bắc Kinh có thái độ hợp tác hơn với khu vực và cộng đồng quốc tế để làm dịu căng thẳng : « Các đe dọa quân sự của Trung Quốc, kết hợp với sự không đủ minh bạch về các chính sách quốc phòng và các vấn đề quân sự của Trung Quốc, đã trở thành một vấn đề gây quan ngại nghiêm trọng cho khu vực, đối với Nhật Bản cũng như cộng đồng quốc tế ». Ngân sách dành cho quốc phòng của Trung Quốc năm nay là hơn 1.300 tỉ nhân dân tệ (tương đương hơn 200 tỉ đô la Mỹ), tăng 6,8% so với năm ngoái, gấp hơn 4 lần chi phí quân sự của Nhật. Bắc Kinh cũng tập trung phát triển nhanh chóng « các lực lượng hạt nhân, tên lửa, hải quân và không quân » và đã chiếm ưu thế trong hàng loạt các lĩnh vực mới như « không gian, mạng và bức xạ điện từ ».
Giải pháp nào cho tình hình căng thẳng hiện nay xung quanh eo biển Đài Loan và khu vực nói chung ? Trong Sách trắng quốc phòng công bố hôm nay, bộ Quốc Phòng Nhật Bản đề xuất việc tạo ra một « khuôn khổ hợp tác khu vực trong lĩnh vực an ninh » bao trùm vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương. Theo Tokyo, mục tiêu này có thể đạt được thông qua « thúc đẩy chiến lược hợp tác quốc phòng về nhiều mặt và đa tầng » với chủ trương một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do, mở rộng, nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng.
