Bị hù một phen, Trung Quốc lộ ngay hình hài “tí hon trong lốt khổng lồ”. Hóa ra Trung Quốc lại cực kỳ yếu ớt và cô độc!
Trong khi Trung Quốc có thể là một người khổng lồ về kinh tế, quân sự và công nghệ, nhưng cái “bá chủ đang thành hình” của nước này lại quá dễ bị tổn thương và cô lập.
TRUNG QUỐC CHƠI VƠI GIỮA CUỘC VUI ĐÔNG NGƯỜI
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình muốn thế giới nghĩ rằng ông có lý do chính đáng để tự tin về cách nhìn nhận tình hình quốc tế. Nhưng nếu đánh giá kỹ hơn một chút, dáng vẻ của Trung Quốc có vẻ mong manh hơn nhiều so với những gì quốc gia này tưởng tượng, theo Politico.
Công chúng đã tốn nhiều giấy mực về những tranh cãi được tạo ra giữa hiệp ước quốc phòng AUKUS giữa Úc, Vương quốc Anh và Mỹ, cũng như ý nghĩa của nó đối với Pháp và liên minh xuyên Đại Tây Dương.
Nhưng lại có rất ít bài viết nói về ý nghĩa của liên minh mới đối với Trung Quốc. Trên thực tế, phản ứng của Bắc Kinh đối với thỏa thuận và phản ứng của các quốc gia khác trong khu vực đã nói lên nhiều điều về vị thế của nước này trên trường quốc tế.
Có một điều rõ ràng là, ảnh hưởng trong thời gian qua của Bắc Kinh đang suy giảm. Lấy một ví dụ nổi bật, dự án cơ sở hạ tầng đặc trưng của Trung Quốc, Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), đã hoạt động kém hiệu quả trong một khoảng thời gian.
Đầu tư cơ sở hạ tầng trải dài từ Ethiopia đến Đức và Iceland đến Nam Thái Bình Dương đã tạo ra một câu chuyện ngoại giao lạc quan, nhưng động lực đang chậm lại và bầu không khí tích cực toả ra giai đoạn đầu đã tan bớt.
Với BRI, các khoản đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc bị ràng buộc trong các cuộc đàm phán địa phương phức tạp và thay đổi các liên minh địa chính trị.
Một tính toán chính trị đã xảy ra – đặc biệt là ở Trung và Đông Âu. Sự phô trương quanh khối “17 + 1” đã chết dần. Và giới lãnh đạo Trung Quốc giờ đây đã tham gia vào các cuộc tranh cãi song phương không lấy gì làm đẹp mắt với Cộng hòa Séc và gần đây nhất là Litva – hiện được coi là đội tiên phong chống Trung Quốc.
Trên khắp châu Âu, Trung Quốc đang bị đẩy vào một vị thế bấp bênh. Chính phủ Anh sắp loại trừ China General Nuclear khỏi dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân trị giá 20 tỷ bảng trên bờ biển Suffolk.
Và EU – vốn đã cố gắng đứng ngoài cuộc đấu tranh địa chính trị Trung-Mỹ – gần đây đã khởi động kế hoạch Global Gateway để cạnh tranh với BRI.
Những quan chức theo sát tình hình châu Âu của Bắc Kinh cũng lo lắng rằng kết quả của cuộc bầu cử Đức mới chắc chắn có thể điều chỉnh lại tính toán chiến lược của Berlin về thương mại với Trung Quốc.
KHÔNG CÓ “TÍN ĐỒ”
Ngoài ra còn có một mâu thuẫn sâu xa hơn đang gây khó khăn cho chính sách ngoại giao Trung Quốc. Đó là các mối quan hệ đối ngoại của nước này đang thiếu lòng tin.
Từ bỏ tôn chỉ không can thiệp vào các vấn đề quốc tế của các quốc gia khác, Trung Quốc hiện gây áp lực trực tiếp lên các quốc gia để thay đổi quan điểm chính sách khi họ không đồng ý với lập trường của Bắc Kinh.
Phản ứng của Bắc Kinh đối với AUKUS là một minh chứng khác cho thấy nước này không sở hữu một bộ công cụ ngoại giao linh hoạt.
Rõ ràng, các nhà hoạch định chính sách, truyền thông và học giả Trung Quốc đã đe dọa Úc một cách “thiếu đầu óc” rằng nước này sẽ trở thành mục tiêu của vũ khí hạt nhân nếu tiến hành mua tàu ngầm hạt nhân của Mỹ, tờ Politico nhận định.
Nhưng điều mà AUKUS thực sự phơi bày là Bắc Kinh không có “tín đồ” nào trong khu vực sẵn sàng ủng hộ những lời đe dọa và khiếu nại của của mình.
Nga phản ứng hoàn toàn bình thản với hiệp ước quốc phòng nói trên. Trong khi các quốc gia trong khu vực như Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore và Philippines thể hiện sự ủng hộ với liên minh mới, không quốc gia nào trong khu vực lân cận của Trung Quốc (ngoài Malaysia), dường như hưởng ứng sự báo động.
Vì vậy, ngoài các lời đe dọa hạt nhân và cưỡng bức kinh tế, dường như có rất ít lựa chọn khả thi để chống lại sự ra đời của AUKUS và nhóm Bộ tứ đang phát triển mạnh mẽ giữa Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Úc.
Có một điều quan trọng rút ra từ tất cả những điều trên. Người ta vẫn nói rằng thế giới đang đối mặt với một cuộc Chiến tranh Lạnh mới giữa Trung Quốc và phương Tây. Nhưng điều này có lẽ cần được xem xét lại trên thực tế.
Chiến tranh Lạnh cần hai nhân vật chính mạnh mẽ, có hành động và ảnh hưởng trên trường toàn cầu. Trong khi Trung Quốc có thể đang trên đường trở thành một người khổng lồ về kinh tế, quân sự và công nghệ, nhưng cái “bá chủ đang thành hình” của họ lại quá dễ bị tổn thương và cô lập hơn nhiều so với tưởng tượng, tờ Politico kết luận.
