Sau cuộc hội đàm kéo dài 3 tiếng rưỡi, cả hai bên ra thông cáo khẳng định đây là một cuộc trao đổi thẳng thắn.
Hôm nay, 16/11 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm trực tuyến quan trọng. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước Mỹ, Trung Quốc kể từ khi ông Biden nhậm chức.
Quan hệ song phương quan trọng nhất thế giới
The Paper đăng tải chi tiết những quan điểm ông Tập Cận Bình đưa ra khi gặp nhà lãnh đạo Mỹ. Trong đó, phần nhiều thời lượng nói về quan hệ song phương Mỹ – Trung.
Ông Tập cho rằng khác biệt giữa hai quốc gia là không tránh khỏi nhưng hai bên nên có các bước đi nhằm kiểm soát và tránh để tình trạng ấy gia tăng.
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh 3 nguyên tắc: Tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi trong phát triển quan hệ ở thời đại mới. Ông Tập cho rằng, trong bối cảnh lợi ích hai bên đan cài, Trung Quốc và Mỹ sẽ được lợi nếu hợp tác và tổn thất khi đối đầu.
“Thế giới này rộng lớn, đủ để Trung Quốc và Mỹ phát triển độc lập và song hành. Điều đúng đắn phải làm là chọn lợi ích chung thay vì chơi trò có tổng bằng 0 hoặc đi theo con đường tôi thắng – anh thua”.
“Trong 50 năm tới, yếu tố quan trọng nhất trong quan hệ quốc tế là Trung Quốc và Mỹ đi đúng hướng”, Ông Tập khẳng định, “Bất cứ điều gì một chính trị gia làm, dù là công trạng hay lỗi lầm, đều sẽ được lưu lại trong sử sách”.
Ví Mỹ và Trung Quốc như hai con tàu khổng lồ giữa biển khơi, Chủ tịch Trung Quốc cho rằng, chỉ có bánh lái ổn định mới có thể khiến hai con tàu Mỹ, Trung Quốc cùng nhau cưỡi gió vượt sóng tiến về phía trước mà không bị lệch hướng, va chạm.
Cũng theo The Paper, Tổng thống Biden cho rằng mối quan hệ Mỹ – Trung là mối quan hệ song phương quan trọng nhất thế giới. Hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc chịu trách nhiệm cho sự phát triển của Mỹ, Trung Quốc và người dân toàn cầu.
“Tôi xin nói rõ rằng nước Mỹ không tìm cách thay đổi hệ thống của Trung Quốc hay tìm cách đối đầu với Trung Quốc thông qua các liên minh hoặc ủng hộ xung đột tại Trung Quốc”, The Paper trích lời ông Biden.
Ông Tập Cận Bình thì tuyên bố người Trung Quốc luôn yêu chuộng hòa bình: “Trung Quốc không có gen xâm lược trong máu. Kể từ khi thành lập Trung Quốc mới, chúng tôi không phát động một cuộc chiến hoặc xung đột nào, cũng không xâm lược, xâm chiếm lãnh thổ của nước khác”.
“Trung Quốc không có ý định thúc giục thế giới đi theo đường hướng của mình mà luôn khuyến khích các nước tìm ra con đường phát triển riêng, phù hợp với điều kiện của họ”.
Ẩn ý của Mỹ và Trung Quốc về Đài Loan
Theo thông cáo của Nhà Trắng, Tổng thống Biden nhấn mạnh: Nước Mỹ sẽ tiếp tục đứng lên bảo vệ lợi ích và giá trị của mình, cùng các đối tác, đồng minh, đảm bảo các quy tắc của thế kỷ 21 thúc đẩy hệ thống quốc tế tự do, rộng mở và công bằng.
Trong cuộc hội đàm, nhà lãnh đạo Mỹ đã bày tỏ lo ngại về các động thái của Trung Quốc ở Tân Cương, Tây Tạng, Hong Kong. Ông Biden tuyên bố, Mỹ cần bảo vệ người lao động và các ngành công nghiệp Mỹ khỏi các tập quán thương mại, kinh tế không công bằng của Trung Quốc.
Về vấn đề Đài Loan, ông Biden cho hay, nước Mỹ vẫn cam kết với chính sách “Một Trung Quốc” theo tinh thần của Đạo luật Quan hệ Đài Loan, 3 Thông cáo Chung và 6 Đảm bảo. Washington phản đối mạnh mẽ những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng và tổn hại hòa bình, ổn định giữa 2 bờ eo biển.
Nguyên tắc “Một Trung Quốc” và 3 Thông cáo Chung cũng được ông Tập cho là nền tảng chính trị cho quan hệ Mỹ-Trung. Nhưng ông Tập cũng phiên rõ cách hiểu của Trung Quốc:
“Chỉ có duy nhất một Trung Quốc trên thế giới, Đài Loan là một phần của Trung Quốc và chính phủ nước CHND Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc. Việc tái thống nhất toàn vẹn Trung Quốc là nguyện vọng chung của toàn thể nhân dân Trung Quốc.”
“Nếu các thế lực ủng hộ Đài Loan độc lập gây hấn hoặc vượt qua lằn ranh đỏ thì Trung Quốc sẽ chẳng còn lựa chọn nào khác ngoài các biện pháp quyết liệt”, ông Tập nói.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng lên tiếng cảnh báo Washington về vấn đề đảo Đài Loan, nơi mà Bắc Kinh luôn coi là một phần lãnh thổ của mình.
Ông Tập nhấn mạnh rằng, tình hình giữa hai bờ eo biển đang căng thẳng bởi Đài Loan nhiều lần tìm cách “dựa vào Mỹ để tìm kiếm độc lập” và một số nhân vật ở Mỹ định “dùng Đài Loan để kiểm soát Trung Quốc”, một xu hướng mà ông Tập cho là nguy hiểm: “Như vậy là đang chơi với lửa, mà chơi với lửa thì phải bỏng”.
Ngoài ra, nhiều vấn đề khác đã được đề cập tới trong cuộc hội đàm như an ninh năng lượng toàn cầu, biến đổi khí hậu, an ninh y tế cộng đồng, hạt nhân Iran… Hai nhà lãnh đạo cũng bàn bạc về tầm quan trọng của một Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do, rộng mở. Ông Biden đã truyền đạt quyết tâm duy trì cam kết ở khu vực của nước Mỹ.
