New York Times ngày 14/3 dẫn lời một quan chức tình báo Mỹ nói rằng tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M của Nga đang phóng ra một vật thể chưa từng biết trước đây, giống như một loại “mồi nhử”, được thiết kế để đánh lừa radar phòng không và tên lửa tầm nhiệt.
Chưa từng được nhìn thấy
Thiết bị này dài khoảng 30 cm, có hình dạng như phi tiêu, màu trắng với phần đuôi màu cam. Chúng được bắn ra từ tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M mà Nga phóng từ các bệ phóng di động qua biên giới.
Một bệ phóng tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M. Ảnh: Shutterstock.
Mỗi vật thể như vậy đều được trang bị các thiết bị điện tử và tạo ra tín hiệu vô tuyến để gây nhiễu hoặc đánh lừa radar của đối phương khi cố gắng xác định vị trí của Iskander-M.
Vật thể đồng thời chứa một nguồn nhiệt để thu hút các tên lửa phòng không lao tới, tránh cho tên lửa Iskander-M thực sự bị nhắm trúng. Vị quan chức cung cấp thông tin với yêu cầu giấu tên vì không được phép nói công khai về các vấn đề tình báo.
Việc sử dụng mồi nhử có thể giúp giải thích tại sao vũ khí phòng không Ukraine gặp khó khăn trong việc đánh chặn tên lửa Iskander của Nga.
Được trang bị động cơ tên lửa nhiên liệu rắn, Iskander có thể tiếp cận các mục tiêu cách xa trên 320 km, theo các tài liệu của chính phủ Mỹ. Mỗi bệ phóng di động có thể bắn hai tên lửa Iskander một lần.
Các bức ảnh chụp những vật thể hình phi tiêu bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội cách đây hai tuần, khiến nhiều chuyên gia và nhà phân tích tình báo nguồn mở khó hiểu. Nhiều người trong số họ thậm chí nhầm chúng với bom hoặc đạn chùm dựa trên kích thước và hình dạng của chúng.
Ông Richard Stevens – có 22 năm kinh nghiệm xử lý vật liệu nổ trong quân đội Anh, và 10 năm làm kỹ thuật viên bom dân dụng ở miền Nam Iraq, châu Phi và các khu vực khác – cho biết ông đã “tiếp xúc với rất nhiều loại bom, đạn của Trung Quốc và Nga, nhưng chưa bao giờ thấy loại này”.
Ông Stevens đã gửi các bức ảnh về thiết bị này lên một trang web dành cho các chuyên gia xử lý bom quân sự và dân sự để xác định, nhưng dường như không ai khác từng nhìn thấy loại vũ khí bí ẩn này trước đó.
Không bán cho nước khác?
Quan chức tình báo cho biết chúng tương tự mồi nhử thời Chiến tranh Lạnh, được gọi là “penetration aids” (tạm dịch: thiết bị hỗ trợ tầm xuyên), đi kèm với đầu đạn hạt nhân từ những năm 1970.
Chúng được thiết kế để tránh hệ thống chống tên lửa, cũng như cho phép đầu đạn riêng lẻ tiếp cận mục tiêu. Việc kết hợp những thiết bị như vậy vào vũ khí có đầu đạn thông thường như Iskander-M chưa được ghi nhận trước đây trong các kho vũ khí quân sự.
“Ngay khi con người nghĩ ra tên lửa, họ cũng bắt đầu cố gắng chế tạo ra thứ bắn hạ chúng, và rồi nghĩ về các phương tiện hỗ trợ tầm xuyên”, Jeffrey Lewis, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury ở Monterey, California, nói trong một cuộc phỏng vấn.
“Nhưng chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy chúng, vì đó là bí mật. Nếu biết đến cách chúng hoạt động, người ta có thể tìm cách chống lại chúng”, ông nói thêm.
Ông Lewis nói rằng với sự xuất hiện của loại mồi nhử này, chúng sẽ sớm bị các cơ quan tình báo phương Tây thu thập, nghiên cứu để nâng cấp hệ thống phòng không của NATO.
Ông cũng tin rằng các phiên bản Iskander mà Nga bán cho những nước khác có thể sẽ không chứa những mồi nhử này.
