Hậu trường kế hoạch đối phó với Trung Quốc, đó là nỗ lực “hãm phanh” từ đảng Cộng hòa. Théo đó, nỗ lực của Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer nhằm đạt được sự nhất trí lưỡng đảng về dự luật đối phó với Trung Quốc đã gặp trở ngại khi ở “hậu trường”. Đó là đảng Cộng hòa đang cố gắng “hãm phanh” quá trình này.
Các thượng nghị sĩ từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều công khai thể hiện sự tin tưởng trong những ngày gần đây về triển vọng hợp tác cùng nhau trong nỗ lực lịch sử nhằm đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc trên toàn cầu. Động thái hiếm hoi giữa lúc khác biệt đảng phải vẫn vô cùng sâu sắc cho thấy vấn đề Trung Quốc có ý nghĩa quan trọng về mặt chính trị với bất kỳ ai liên quan đến kế hoạch này.
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Todd Young, đối tác dẫn đầu đảng Cộng hòa trong kế hoạch đối phó với Trung Quốc nhận định với Politico hôm 14/4: “Nhiều đồng nghiệp của tôi đã tới gặp tôi và nói rằng chúng ta cần làm chậm quá trình này lại” (hợp tác với đảng Dân chủ trong dự luật về Trung Quốc – ND).
Đánh giá của ông Young đã phản ánh những chia rẽ trong lưỡng đảng Mỹ khi đảng Cộng hòa cho rằng đảng Dân chủ đang tìm cách thúc đẩy các vấn đề hàng đầu trong chương trình nghị sự của Tổng thống Biden mà không có sự ủng hộ của họ.
Các lợi ích của 2 đảng đan xen đáng kể với nhau về vấn đề Trung Quốc khi cả hai đều thừa nhận nhu cầu cần cạnh tranh để vượt lên Trung Quốc trên mặt trận công nghệ và hạn chế các hành vi trộm cắp tài sản sở hữu trí tuệ từ nước này. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề tiềm ẩn nhiều khác biệt trong một Thượng viện với số ghế chia đều 50 -50.
Một mối lo ngại khác là cuộc chiến chính trị không thể tránh khỏi về việc ai là người được tín nhiệm để hành động về vấn đề trên khi mà cả hai đảng đều hiểu rõ họ sẽ nhận được lợi ích gì từ việc này.
Những phân tích về lập pháp đã đặt ra câu hỏi rằng, liệu Thượng viện có thể tránh được thủ tục tranh luận không giới hạn về bất kỳ dự luật quan trọng nào đó hay không, thậm chỉ cả khi dự luật đó nhận được sự ủng hộ rộng rãi và có cơ hội lớn để dễ dàng được thông qua ở Hạ viện.
Nỗ lực “hãm phanh” từ đảng Cộng hòa
Bên ngoài, các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa cho biết họ hài lòng với mức độ hợp tác của đảng Dân chủ, đồng thời cho biết những nỗ lực từ lưỡng đảng này đã truyền đi một thông điệp mạnh mẽ tới Bắc Kinh giữa bối cảnh Washington muốn làm suy giảm ảnh hưởng của nước này trên toàn cầu bằng một dự luật ngân sách mới tập trung vào các ngành công nghệ.
Tuy nhiên, mặc dù sự bất mãn không được thể hiện ra ngoài nhưng các thành viên đảng Cộng hòa đều đang do dự trước kế hoạch của ông Schumer.
Một quan chức đảng Cộng hòa đã miêu tả kế hoạch này là một “quy trình vội vàng” và “có thể hủy hoại những gì có thể hoặc sẽ nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng”.
Đảng Dân chủ đã bác bỏ những chỉ trích của đảng Cộng hòa, đồng thời gọi đây là một nỗ lực nhằm khuấy động các cuộc trao đổi vì những lý do chính trị.
Từ lâu ông Schumer đã tự coi mình là một người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc và ông thường có nhiều điểm chung với cựu Tổng thống Trump về vấn đề này.
Nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng trong dự luật về Trung Quốc trước khi chuyển tới ông Biden ký ban thành luật sẽ là một chiến thắng lớn của ông Schumer, cũng như thúc đẩy các mục tiêu chính trị trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm sau.
“Tôi không hề cho rằng bất kỳ điều gì trong dự luật này có thể gây nên sự chia rẽ về đảng phái. Rõ ràng, luôn có những nỗ lực để điều này trở thành một vấn đề nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng”, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ben Cardin cho hay.
Thượng nghị sĩ bang Idaho James Risch, người đứng đầu đảng Cộng hòa tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đã tiến hành một động thái mang tính thủ tục để trì hoãn việc đánh giá về dự luật trên tại cơ quan này.
Cuộc gặp lưỡng đảng Mỹ theo dự kiến lẽ ra đã tổ chức vào ngày 14/4 nhưng động thái của ông Risch đã khiến nó bị trì hoãn thêm 1 tuần.
Người phát ngôn của ông Risch cho biết, thượng nghị sĩ này trì hoãn quy trình trên nhằm cho các thành viên trong ủy ban có nhiều thời gian hơn để “đọc và hiểu hàng trăm trang dự luật, cũng như những dự thảo sửa đổi và các ý tưởng bổ sung một cách chặt chẽ”.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn ngắn, ông Risch đã nhận định rằng bất kỳ dự luật nào đến được Thượng viện có thể đều là những đề xuất thiên về đảng Dân chủ thay vì nhận được sự nhất trí từ lưỡng đảng.
Tuy nhiên, đảng Dân chủ cho rằng đảng Cộng hòa đang vội vàng suy đoán về kết quả và làm gián đoạn dự luật mà ông Schumer hứa hẹn sẽ được thông qua vào cuối tháng này.
