Mệnh lệnh của Tổng thống Putin trong thời gian diễn ra chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine ẩn chứa rất nhiều đòn răn đe mà phương Tây không thể xem thường.
Vào ngày 27/2/2022, khi Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, ông nói rằng, phương Tây không chỉ kiềm chế Nga về mặt kinh tế, mà một số nhà lãnh đạo phương Tây đã phát biểu ngày càng trở nên “hiếu chiến”;
Vì vậy, Tổng thống Putin đã ra lệnh cho lực lượng răn đe của Nga, chuyển sang trạng thái “sẵn sàng chiến đấu đặc biệt”.
Thuật ngữ “lực lượng răn đe” được giải thích trên trang web của Bộ Quốc phòng Nga là nhằm ngăn chặn hành động xâm lược từ bên ngoài đối với Nga và các đồng minh, đồng thời sử dụng nhiều vũ khí khác nhau, bao gồm cả vũ khí hạt nhân để đánh bại kẻ xâm lược trong chiến tranh.
Răn đe chiến lược là xương sống cho sức mạnh chiến đấu của Nga.
Theo trang web của Bộ Quốc phòng Nga, sẵn sàng chiến đấu (Режим боевого дежурства) là một “chế độ nhiệm vụ đặc biệt”, dành cho các binh sĩ được “giao nhiệm vụ đặc biệt”; dùng để chỉ các phương tiện luôn sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu.
Trạng thái chiến đấu đặc biệt là hình thức cao nhất, trong các trạng thái sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị tên lửa chiến lược, được tổ chức bởi các sở chỉ huy cấp sư đoàn (trung đoàn) và tương đương.
“Sẵn sàng đặc biệt” (особый режим боевого дежурства / особый режим несения службы) có nghĩa là vũ khí đã sẵn sàng. Theo lý thuyết, “khả năng sẵn sàng chiến đấu đặc biệt”, chỉ khả năng răn đe hạt nhân và tâm thế chuẩn bị phát động một cuộc chiến tranh hạt nhân.
“Sẵn sàng chiến đấu đặc biệt” là cấp độ sẵn sàng chiến đấu cao nhất của lực lượng hạt nhân. Lúc này, “nút đỏ” hoặc “vali hạt nhân” có thể được kích hoạt bất cứ lúc nào.
Nga có ba vali hạt nhân gồm của Tổng thống, Bộ trưởng Quốc phòng và Tổng tham mưu trưởng. Một hệ thống như vậy sẽ đảm bảo rằng không có gì có thể xảy ra sai sót trong việc sử dụng vũ khí hạt nhân.
Lực lượng răn đe chiến lược của Nga bao gồm lực lượng tấn công và phòng thủ. Lực lượng tấn công chiến lược được gọi là “bộ ba hạt nhân” bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), máy bay, tàu chiến và tàu ngầm.
Các lực lượng phòng thủ chiến lược là không quân, phòng không, hệ thống chống tên lửa và hệ thống kiểm soát, cảnh báo sớm.
Các loại vũ khí trong “Sẵn sàng chiến đấu đặc biệt”
Các chuyên gia quân sự Nga cho biết: “Sự răn đe chủ yếu là vũ khí tấn công chiến lược, số này bao gồm ICBM, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm, máy bay chiến lược hạng nặng, máy bay ném bom hạng nặng (Tu-95, Tu-160 và Tu-22); đây là vũ khí của các lực lượng tấn công chiến lược”.
Lực lượng răn đe hạt nhân Nga quan trọng nhất là hệ thống tên lửa đất đối đất di động Yars, được triển khai trên lãnh thổ Nga và có thể tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân chống lại một mục tiêu nhất định từ bất kỳ trận địa nào.
Thành phần quan trọng thứ hai là các tàu ngầm được trang bị tên lửa đạn đạo, cũng thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu ở các khu vực cụ thể của đại dương trên thế giới và cũng thường được điều chỉnh để tấn công kẻ thù tiềm tàng.
Thành phần thứ ba là máy bay ném bom chiến lược Tu-160 và Tu-95M, được trang bị tên lửa hành trình Kh-55 với tầm bắn 3.500 km và tên lửa hành trình Kh-102 có tầm bắn hơn 5.000 km.
Khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, hệ thống răn đe hạt nhân của Nga vẫn ở chế độ thông thường; lúc này một số hệ thống ICBM vào các vị trí trận địa chiến đấu, một số vẫn trong doanh trại, bảo dưỡng.
Trên biển, một số tàu ngầm mang tên lửa hạt nhân đã sẵn sàng về mặt kỹ thuật, đã đi vào khu vực nhiệm vụ tác chiến.
Khi Tổng thống Nga hạ lệnh nâng cấp lên “khả năng sẵn sàng chiến đấu đặc biệt”, lúc này mục tiêu (cụ thể là các nước NATO và Mỹ) được đưa vào bộ nhớ máy tính kỹ thuật số của đầu đạn và hệ thống vệ tinh, liên tục quét mục tiêu để đưa ra các thông số cho tên lửa.
Giai đoạn tiếp theo là mở mã phóng tên lửa, và phóng tên lửa.
Điều kiện kích hoạt răn đe hạt nhân của Nga
Theo hãng tin Nga Sputnik, vào ngày 7/8/2020, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga đã đăng một bài báo “Về chính sách nhà nước của Liên bang Nga trong việc răn đe hạt nhân”, mô tả các trường hợp lãnh thổ Nga bị tấn công, trước khi Nga sử dụng vũ khí hạt nhân.
Nga sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân, nếu gặp phải 4 tình huống sau:
Nhận thông tin đáng tin cậy rằng, các vùng lãnh thổ của Nga hoặc đồng minh đã bị trúng tên lửa đạn đạo;
Sử dụng vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt khác chống lại Nga;
Khi các cơ sở liên quan của chính phủ hoặc quân đội Nga bị ảnh hưởng bởi kẻ thù và lực lượng tấn công hạt nhân của Nga bị tê liệt;
Khi hành động gây hấn chống lại Nga bằng vũ khí thông thường, đe dọa sự tồn tại của chính nhà nước Nga.
Như vậy tình huống 4, khi có hành động gây hấn chống lại Nga bằng vũ khí thông thường, đe dọa sự tồn tại của chính nhà nước Nga, thông qua một số phát biểu có tính “đe dọa” Nga, do vậy Tổng thống Nga quyết định chuyển lực lượng răn đe hạt nhân sang “sẵn sàng chiến đấu đặc biệt”.
Quy trình thực hiện răn đe hạt nhân
Nga đã thiết lập một hệ thống cảnh báo tấn công tên lửa, bao gồm cả cấp độ không gian và mặt đất. Nhiệm vụ của nó là xác định khi nào một tên lửa của Mỹ sẽ được phóng và tên lửa của Nga ngay lập tức được kích hoạt để đáp trả.
Khi thông tin cấp không gian được xác nhận bởi dữ liệu tình báo điện tử và hệ thống radar, đề xuất phóng tên lửa đáp trả sẽ được đệ trình lên Tổng tư lệnh tối cao Nga.
Tổng tư lệnh tối cao cùng với Tổng tham mưu trưởng Liên bang Nga ra quyết định gửi lệnh phóng tên lửa chiến lược, thông qua thiết bị đầu cuối liên lạc qua vali hạt nhân và được chuyển tiếp đến các đơn vị phóng.
Có ba chiếc vali hạt nhân ở Nga. Chiếc thứ nhất phải được cất giữ bên cạnh Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, dưới sự giám sát của một sĩ quan thường xuyên ở bên Tổng tư lệnh tối cao;
Chiếc thứ hai và thứ ba do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nga nắm giữ.
Ngoài ra, hệ thống “Ngày tận thế” của lực lượng hạt nhân Nga, có thể thay thế nó trong vai trò “chỉ huy và kiểm soát hạt nhân”, trong trường hợp lãnh đạo nhà nước Nga không thể làm việc; hoặc vì một lý do nào đó, hoặc các đường dây liên lạc, sở chỉ huy của đất nước bị tê liệt.
Hệ thống “Ngày tận thế (Perimeter)” là một hệ thống “phản công hạt nhân tự động”, với các cảm biến tự động xác định các vụ nổ hạt nhân ở Nga. Sau đó, hệ thống sẽ phóng “tên lửa chỉ huy”, kích hoạt tất cả các tên lửa được triển khai trên khắp nước Nga.
Ngoài ra, các lực lượng phi hạt nhân như máy bay ném bom chiến lược và tàu ngầm bố trí trên khắp thế giới cũng sẽ nhận được tín hiệu tấn công. Hệ thống đảm bảo phóng tên lửa đạn đạo ngay cả khi đường dây liên lạc và sở chỉ huy của lực lượng hạt nhân chiến lược Nga bị phá hủy hoàn toàn.
Việc Nga chuyển sang trạng thái “sẵn sàng chiến đấu đặc biệt” đồng nghĩa với việc các ICBM của nước này có thể được kích hoạt bất cứ lúc nào: tên lửa di chuyển và triển khai tới vị trí phóng.
Ngoài ra, các máy bay ném bom chiến lược mang tên lửa hành trình mang đầu đạn hạt nhân đang được chuẩn bị, và một số tàu ngầm hạt nhân chiến lược đã rời quân cảng và lặn xuống biển sâu để chờ lệnh tiếp theo.
“Sẵn sàng chiến đấu đặc biệt” khác với “răn đe”; nếu “trạng thái răn đe” là sự hiện diện của vũ khí hạt nhân trong kho vũ khí của một quốc gia, thì “sẵn sàng chiến đấu đặc biệt” có nghĩa là hoàn thành việc lắp đặt đầu đạn hạt nhân vào tên lửa và tính toán dữ liệu mục tiêu, cũng như chuẩn bị cho việc phóng tên lửa hạt nhân.
Điều này có nghĩa là tất cả các loại vũ khí hạt nhân của Nga sẽ ở chế độ chờ và lúc này, mục tiêu đã được xác định và dữ liệu liên quan đã được nạp sẵn sàng. Nếu có lệnh, tên lửa sẽ thực hiện tấn công hạt nhân vào mục tiêu và điều này thực sự làm phương Tây “lạnh gáy”.
