Vụ việc Chính quyền Cà Mau tiêu huỷ đàn chó, mèo của cặp vợ chồng đi xe máy về quê dương tính với COVID-19, với lý do đàn chó, mèo chạy lung tung trong khu cách ly ảnh hưởng công tác phòng chống dịch đã gây bức xúc cộng đồng mạng. Hiện báo South China Morning Post ở Hong Kong, đã loan tải thông tin này.
Giáo sư Y Khoa Nguyễn Văn Tuấn từ Đại học New South Wales (Úc) mô tả: “Thật là một việc làm dã man và thất đức.”
Ông cho biết: “Tại sao không đem chúng vào một trung tâm cứu trợ thú nuôi, hay giao cho ai đó nuôi dưỡng trong thời gian hai vợ chồng cách li?
Về mặt khoa học, chưa có chứng cớ nào cho thấy chó lây Covid sang người. Chưa có. Và, chúng ta biết rằng ngay cả kết quả dương tính mà anh chị Hùng có cũng có thể là dương tính giả. Thành ra, cái quyết định giết 15 con chó là phi khoa học.”
Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn nhấn mạnh: “Trận dịch này làm rõ nét sự khác biệt giữa thường dân và quan chức. Trong cuộc ‘tháo chạy’ vừa qua, chúng ta thấy thường dân giúp đỡ lẫn nhau, còn quan chức thì dửng dưng, lạnh lùng.”
Các hội người yêu chó, mèo, trên facebook đầy rẫy những lời chỉ trích chính quyền, nhiều học giả, nhà báo cũng lên tiếng cho rằng đây là một việc làm không phù hợp, sai quy định.
Tuy nhiên, trao đổi với Zing sau cuộc họp báo chiều 10/10, ông Lê Phong, Phó bí thư Huyện ủy Trần Văn Thời, cho biết, việc tiêu hủy đàn 16 con chó, mèo tại xã Khánh Hưng là phù hợp với quy định của pháp luật.
Ông Phong nói: “Chính quyền địa phương sẽ xem xét các quy định về việc hỗ trợ người có vật nuôi bị tiêu hủy vì dịch bệnh để hỗ trợ cho chủ của đàn chó, mèo. Chủ của đàn chó, mèo là F0 nên chúng tôi tập trung điều trị, tránh gây tâm lý không tốt cho bà con”.
Trước đó, Zing đưa tin, trưa 10/10, ông Trần Tấn Công, Chủ tịch huyện Trần Văn Thời cho biết, khi hay tin được đàn chó bị tiêu hủy, ông H. (chủ nhân đàn chó) phản ứng vì không nhận được thông báo từ cơ quan chức năng. Lúc này, lãnh đạo xã Khánh Hưng giải thích rằng đã trao đổi và được sự thống nhất từ anh D.K. (em vợ ông H.).
Ông Công nói: “Qua điện thoại, anh em đã giải thích với ông H. là do anh K. nói đàn chó, mèo là của anh ấy nên không xin ý kiến ông H. Chúng tôi động viên ông H. và nói rõ việc tiêu hủy đàn chó là để phòng chống dịch do bị áp lực nhiều quá chứ không có ý gì khác. Anh em xã tiêu hủy đàn chó là gấp, có sai sót, sẽ rút kinh nghiệm và sửa sai, mong bà con thông cảm”.
Ông Công cũng cho biết việc chưa có tiền lệ và áp lực phòng chống dịch, địa phương đã lúng túng trong việc xử lý đàn chó, mèo.
Trao đổi với Zing, luật sư Luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng Luật sư Chính Pháp cho biết:
Theo thông tin từ Bộ Y tế, chó và mèo nằm trong số những động vật từng được ghi nhận nhiễm SARS-CoV-2 sau khi tiếp xúc với người mắc COVID-19. Vì vậy, hai vật nuôi này thuộc nhóm động vật mẫn cảm với dịch bệnh.
Điều 6 Nghị định 90/2017 có quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vận chuyển động vật mẫn cảm với dịch bệnh qua vùng có dịch bệnh mà chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền nơi có dịch.
Trong khi đó, Điều 12 Nghị định 117/2020 cũng quy định phạt tiền 20-30 triệu đồng với hành vi đưa ra khỏi vùng dịch thuộc nhóm A những hàng hóa có khả năng lây truyền dịch bệnh. Nghị định này cũng quy định buộc tiêu hủy các động vật có khả năng lây truyền dịch bệnh được đưa ra khỏi vùng dịch trái phép.
Như vậy, dưới góc độ pháp lý, cơ quan chức năng có thể xử phạt hành chính những người chở chó, mèo ra khỏi vùng dịch. Còn đối với vật nuôi, chỉ được phép tiêu hủy nếu xác định chúng mang mầm bệnh trong cơ thể.
Về nguyên tắc, các tang vật vi phạm hành chính không có giá trị sử dụng hoặc có thể gây nguy hiểm cho con người sẽ tiến hành tiêu hủy.
Trong sự việc này, nếu không xác định được số con chó, mèo trên dương tính COVID-19 hay mang mầm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nào khác thì việc tiêu hủy là không có căn cứ, chủ đàn chó có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định pháp luật.
