Việc cho rằng sự trỗi dậy cua Trung Quốc sẽ dẫn đến sự sụp đổ vị thế toàn cầu của Mỹ trong ngắn hạn và trung hạn là điều mơ tưởng.
Trung Quốc – Kẻ thách thức nước Mỹ
Với sự trỗi dậy của Trung Quốc, về mặt địa chính trị cũng như kinh tế, thế đơn cực thống trị toàn cầu của Mỹ đang nhạt nhòa dần.
Washington và đồng minh đã gây ra sự bất bình lớn trên toàn cầu với niềm tin hoang đường rằng vị thế siêu cường duy nhất của Mỹ là vô hạn và vị trí trung tâm của nước này là vĩnh viễn.
Với chủ nghĩa phiêu lưu quân sự và chủ nghĩa tư bản săn mồi, phương Tây đã tạo ra những điều kiện cho phép Trung Quốc thu hút các quốc gia khốn khó trở thành đồng minh, làm tăng dấu ấn địa chính trị của nước này.
Chủ nghĩa phiêu lưu bất cần và thiếu ngoại giao là những điểm nổi bật của Washington kể từ khi Liên Xô sụp đổ. Sau 30 năm, lời nguyền người chiến thắng dường như đã ứng nghiệm đối với Mỹ, với Afghanistan là sự xác nhận mới nhất.
Cũng giống như thiên nhiên luôn lấp đầy mọi không gian trống, chính trị và quyền lực cũng vậy. Khi phương Tây tạo ra những khoảng trống quyền lực, Bắc Kinh đang có cơ hội lấp đầy và gia tăng ảnh hưởng toàn cầu.
Trong thời gian qua, công chúng đã chứng kiến nhiều quốc gia đi vào quỹ đạo của Trung Quốc sau khi bất đồng với phương Tây. Serbia là một trong những quốc gia thể hiện điều này rõ ràng nhất trong nhiều năm.
Một quốc gia châu Âu khác là Hy Lạp đã phải chịu đựng các biện pháp thắt lưng buộc bụng khắc nghiệt của Liên minh châu Âu. Những điều kiện như vậy là cơ hội cho Trung Quốc đầu tư chiến lược vào cảng Piraeus, một nút hàng hải quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Ở Mỹ Latinh, Venezuela, đối thủ không đội trời chung của Washington và Argentina, nạn nhân của chủ nghĩa tư bản kền kền nước Mỹ, là hai trong số các quốc gia bị Bắc Kinh thu hút.
Là thị trường xuất khẩu dầu lớn nhất của Venezuela và là đối tác thương mại lớn nhất của Argentina, Trung Quốc đang gia tăng sự hiện diện của mình trong vùng ảnh hưởng của Mỹ.
Lách lệnh trừng phạt của Mỹ chống lại Venezuela, trong khi ủng hộ Argentina trong tranh chấp với Anh về Quần đảo Falkland/Las Malvinas.
Sự thể hiện công khai như vậy gửi đi thông điệp về việc Trung Quốc là một đối trọng với phương Tây.
Thời của Trung Quốc liệu đã đến?
Tại Trung Đông, việc Iran bị cô lập ngoại giao và chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ không ngăn được Trung Quốc cải thiện quan hệ với Tehran. Không những vậy, Bắc Kinh còn đang tìm cách đầu tư 400 tỷ USD trong 25 năm tới để hiện đại hóa nền kinh tế Iran, điều được cho là sẽ củng cố mối quan hệ chiến lược.
Trong khi đó, quan hệ chiến lược Nga-Trung được cho là thất bại lớn nhất của chính sách đối ngoại phương Tây, sau khi quan hệ giữa Moscow và phương Tây băng giá trong nhiều năm.
Mối quan hệ đối tác chiến lược này có ý nghĩa trên nhiều lĩnh vực, bao gồm thương mại, địa lý và quân sự, chưa kể cả hai nước đều có tư cách thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Tuy nhiên, trong khi Trung Quốc đang thể hiện nhiều ưu thế, nhiều quốc gia vẫn coi Bắc Kinh không phải là chỗ dựa vững chắc mang lại lợi ích mong muốn và vẫn ưu tiên liên minh phương Tây nhiều hơn.
Chính sự thiếu hụt này đã khiến Bắc Kinh ngày càng sử dụng sức mạnh kinh tế để lôi kéo các quốc gia, mang lại những lời hứa hẹn đầy cám dỗ.
Hơn thế nữa, Mỹ và đồng minh có thể suy yếu, nhưng chắc chắn không thể nào bị loại ra khỏi cuộc chơi. Việc cho rằng sự trỗi dậy cua Trung Quốc sẽ dẫn đến sự sụp đổ của Mỹ trong ngắn hạn và trung hạn là điều mơ tưởng.
Mặc dù chính quyền Bắc Kinh đang tạo ra kiến trúc cho một trật tự do Trung Quốc lãnh đạo, quốc gia châu Á sẽ vẫn cần phải ganh đua với Mỹ trong một thời gian khá dài.
Mục tiêu của Mỹ và các đồng minh hiện tại là cần có sự thay đổi căn bản trong tư duy chính sách đối ngoại, vì trận chiến địa chính trị này vấn đề không phải là Trung Quốc thắng mà là phương Tây sẽ thua.
