Giới chức Ukraine đã liên tục vận động các nhà hoạch định chính sách Mỹ ủng hộ để họ trở thành thành viên NATO nhằm đối phó với các mối đe dọa đến từ Nga.
GIA NHẬP NATO: KHÁT KHAO TỘT ĐỈNH CỦA UKRAINE
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang có chuyến công du tới Washington, D.C trong tuần này để cố gắng thuyết phục Tổng thống Mỹ Joe Biden hỗ trợ nhiều hơn cho Kiev nhằm đối phó với những mối đe dọa từ Nga, nước láng giềng khổng lồ đang phủ bóng ngay bên cạnh.
Ông Zelensky đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm thứ Ba và sẽ hội đàm với Tổng thống Biden tại Nhà Trắng vào thứ Tư. Đây là một cuộc gặp mặt song phương mà chính quyền Biden đã đẩy lùi lại từ đầu năm.
Tất nhiên, Tổng thống Ukraine không quên mang theo mình những yêu cầu và đề nghị đối với phía Mỹ. Ông Zelensky vẫn cho rằng Tổng thống Biden đặt ưu tiên cho mối quan hệ song phương giữa Washington với Đức, các quan hệ kinh tế với châu Âu, hơn là chiến dịch triệt tiêu đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc 2 (Nord Stream 2).
Đó là một dự án trị giá 11 tỷ USD cho phép Nga vận chuyển khí đốt tự nhiên mà không cần qua Ukraine. Điều này đồng nghĩa với việc Kiev có thể bị tước bỏ từ 2 – 3 tỷ USD phí vận chuyển mà họ thu nhận được hàng năm.
Mặc dù vậy, ông Biden đã cân nhắc rất kỹ và đi đến quyết định đúng đắn rằng việc trừng phạt các công ty Đức tham gia dự án đường ống dẫn dầu sẽ làm suy yếu quan hệ giữa Washington và Berlin.
Tuy nhiên, cái mà Tổng thống Zelensky đang khao khát nhận được từ phía Mỹ hiện nay chính là việc bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Giới chức Ukraine đã liên tục vận động các nhà hoạch định chính sách Mỹ ủng hộ để họ trở thành thành viên NATO, qua đó giúp Kiev có được những đảm bảo an ninh tương tự như Mỹ, Pháp, Đức hay Canada đang hưởng, nhằm chống lại sự xâm lược từ bên ngoài, cụ thể ở đây là Nga.
Ukraine “khát khao” quy chế này tới mức dường như họ đã hiểu nhầm cuộc điện đàm hồi tháng 6 giữa ông Zelensky với Tổng thống Biden, nâng tầm nó lên có vẻ như Washington đang nhất lòng ủng hộ kế hoạch trở thành thành viên NATO của Kiev.
ĐIỀU UKRAINE MUỐN KHÔNG PHẢI CÁI MỸ ĐANG CẦN
Việc Ukraine mong muốn gia nhập NATO là điều không cần bàn cãi. Nga sẽ không sớm biến mất và phong trào ly khai do Moscow hậu thuẫn ở các tỉnh Đông Nam Ukraine cũng vậy. Mặc dù Quân đội Ukraine đã đạt được những bước tiến to lớn kể từ năm 2014, nhưng họ vẫn không thể cạnh tranh với Nga. Kiev biết quá rõ điều này.
Thế nhưng, những gì Ukraine muốn không nhất thiết phải là những gì Mỹ và NATO cần. Kể từ hội nghị thượng đỉnh Bucharest năm 2008, Tổng thống Mỹ lúc đó là ông George W. Bush đã thay mặt Ukraine ủng hộ nước này vào NATO nhưng Pháp, Đức cùng một số nước châu Âu khác vẫn phản đối.
Điều này một phần là do chẳng quốc gia châu Âu nào muốn đem quân đi để bảo vệ một quốc gia luôn nằm trong tầm ảnh hưởng của Nga.
Tương tự như vậy, Mỹ – mặc dù đã viện trợ quân sự cho Ukraine hơn 2,5 tỷ USD kể từ năm 2014 (Tổng thống Biden cũng vừa hỗ trợ thêm 60 triệu USD trong tuần này) nhưng họ hiểu rằng việc coi Ukraine như một đồng minh NATO có nghĩa là sẽ phải đưa người Mỹ tham chiến với người Nga.
Hồi tháng 6/2021, khi được hỏi liệu Ukraine có gia nhập NATO hay không, ông Biden đã trả lời một cách cứng rắn: “Chúng tôi chưa xem xét vấn đề đó. Vẫn cần phải chờ xem”.
Thế nhưng, trong khi các nhà hoạch định chính sách Mỹ tỏ ra không nhiệt tình với việc Ukraine gia nhập NATO, họ cũng chưa đóng sập cánh cửa. Thái độ nửa vời này có thể sẽ đặt Ukraine trước nhiều rủi ro lớn hơn trong quan hệ với Nga.
Ông Zelensky muốn đánh bạn với Tổng thống Biden. Ông chủ Nhà Trắng cũng có thể sẽ hành động như vậy nhưng theo nhà bình luận Daniel DePetris của tờ Washington Examiner thì Tổng thống Biden nên thành thật với nhà lãnh đạo Ukraine, mặc dù có hơi tàn nhẫn: Việc mời Ukraine gia nhập NATO là một đề xuất quá rủi ro.
Bởi vì, nó sẽ tạo thêm gánh nặng an ninh nữa mà Mỹ đang rất không muốn, sẽ làm suy yếu thêm bất kỳ cơ hội nào có thể có để vực lại mối quan hệ với Nga và nhất là buộc các quân nhân Mỹ lại phải chiến đấu và hi sinh cho một đất nước mà trên thực tế quan trọng với Moscow hơn là Washington.
Theo nhà bình luận Daniel DePetris, Ukraine đang rất muốn có một câu trả lời rõ ràng về quan điểm của Mỹ với việc Kiev gia nhập NATO, có hoặc không. Vậy thì, Tổng thống Biden hãy nên trả lời ông Zelensky ngay đi.
