Ngày 27/8, sau vụ tấn công khủng bố chết người tại Sân bay Quốc tế Hamid Karzai tại Kabul, Bắc Kinh lên tiếng kêu gọi “đàn áp” Phong trào Hồi giáo Đông Turkistan (ETIM), một nhóm mà theo Trung Quốc là tổ chức khủng bố của người Duy Ngô Nhĩ đang hoạt động ở miền Đông Afghanistan.
Năm ngoái, Hoa Kỳ đã loại bỏ ETIM khỏi danh sách các tổ chức khủng bố được xác nhận với lý do không có bằng chứng cho thấy nó tồn tại.
Theo tờ Hoàn cầu Thời báo, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 27/8: “Trung Quốc đã thúc giục Taliban thực hiện lời hứa, đoạn tuyệt với tất cả các tổ chức khủng bố, kiên quyết trấn áp Phong trào Hồi giáo Đông Turkistan (ETIM), giải quyết những chướng ngại cản trở sự hợp tác phát triển và an ninh trong khu vực.”
Trả lời câu hỏi của Bloomberg News về vụ đánh bom ngày 26/8 tại sân bay Kabul – trong đó tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo Iraq và Syria (ISIS) đã nhận trách nhiệm thông qua một chi nhánh địa phương ở Afghanistan được gọi là Nhà nước Hồi giáo-Khorasan hoặc ISIS-K, ông Triệu cho biết:
“Người đứng đầu lực lượng Taliban ở Afghanistan đã nói rõ với phía Trung Quốc rằng Taliban sẽ không bao giờ cho phép bất kỳ lực lượng nào sử dụng lãnh thổ Afghanistan để tham gia vào các hành vi gây tổn hại đến Trung Quốc.”
Ông Triệu tiếp tục: “[Lực lượng] Taliban ở Afghanistan nên nghiêm túc thực hiện cam kết của mình, đoạn tuyệt với tất cả các tổ chức khủng bố, kiên quyết đấu tranh chống lại ETIM và dọn đường cho an ninh, ổn định, phát triển và hợp tác trong khu vực”.
Ông Triệu đề cập đến các cuộc đụng độ giữa nhóm khủng bố Taliban và nhóm ISIS-K. ISIS-K chỉ trích việc Taliban lật đổ Kabul vì cho rằng nhóm này đã quá mềm mỏng từ khi Mỹ chiếm đóng quân sự ở Afghanistan vào năm 2001.
Theo tờ New York Times, trong những năm gần đây ISIS-K đã “công khai chiến đấu với các tổ chức Hồi giáo cực đoan khác, như Taliban.”
“ISIS-K chủ yếu đối kháng với Taliban, hai nhóm đã chiến đấu tranh giành chính quyền, đặc biệt là ở miền đông Afghanistan. Các chuyên gia cho biết kể từ năm 2017, ISIS-K đã nhận trách nhiệm khoảng 250 cuộc đụng độ với lực lượng an ninh Hoa Kỳ, Afghanistan và Pakistan.”
Bình luận của ông Triệu hôm thứ Sáu (27/8) cho thấy Bắc Kinh đổ lỗi cho Taliban về vụ đánh bom sân bay quốc tế Hamid Karzai vào ngày 26/8 vì lực lượng này đã không ngăn chặn được mối đe dọa từ các tổ chức khủng bố đối thủ ở Afghanistan, điều mà họ đã tuyên bố sẽ thực hiện trong cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị vào ngày 28/7.
Phát ngôn viên Mullah Abdul Ghani Baradar của Taliban trả lời ông Vương tại một cuộc họp chính thức do Bộ Ngoại giao Trung Quốc tổ chức tại Thiên Tân: “Taliban sẽ không bao giờ cho phép bất kỳ lực lượng nào sử dụng lãnh thổ Afghanistan để thực hiện các hành vi gây bất lợi cho Trung Quốc.”
Ông Baradar đề cập đến ETIM, nhóm mà Bắc Kinh tuyên bố là tổ chức khủng bố người Duy Ngô Nhĩ, một dân tộc thiểu số ở Tân Cương – Trung Quốc. Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) cáo buộc ETIM gây ra các cuộc tấn công khủng bố trên đất Tân Cương và đã sử dụng tuyên bố này như một lời biện minh cho tội ác diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ trong khu vực lãnh thổ giáp Afghanistan.
Cho tới nay, hành vi đàn áp lớn nhất của cuộc diệt chủng này là việc giam cầm lên đến 3 triệu người Duy Ngô Nhĩ và những người nói tiếng Turkic khác, chủ yếu là các dân tộc thiểu số Hồi giáo dòng Sunni như người Kazakhstan và người Kyrgyzstan trong một hệ thống các trại tập trung do nhà nước Trung Quốc điều hành khoảng từ năm 2017. Hệ thống trại tập trung này đã thực hiện các hành động vi phạm nhân quyền tồi tệ với những nhóm người dân tộc Tân Cương, chẳng hạn như cưỡng bức triệt sản, phá thai, tra tấn tình dục, thể chất và cưỡng bức lao động. Chính phủ Hoa Kỳ, cùng với một số quốc gia phương Tây khác, cho biết sự ngược đãi này cấu thành tội ác diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ, người Kazakhstan và người Kyrgyzstan, đồng thời buộc chính phủ Đảng Cộng sản phải chịu trách nhiệm.
Mặc dù chính phủ Hoa Kỳ trước đây đã công nhận ETIM là một tổ chức khủng bố chính thức từ năm 2002 đến năm 2020, nhưng sau đó đã xóa nhóm này vào tháng 10 năm ngoái, với lý do thiếu bằng chứng cho thấy nhóm này tồn tại. Liên Hợp Quốc vẫn tiếp tục công nhận ETIM là một tổ chức khủng bố chính thức và chính phủ Trung Quốc thường viện dẫn sự chỉ định này để hợp pháp hóa lập trường của mình. Gần đây nhất vào tháng 6, Liên Hợp Quốc tuyên bố ETIM vẫn “hoạt động ở Afghanistan tại các khu vực bao gồm tỉnh Badakshan ở phía đông bắc, nơi Trung Quốc và Afghanistan có chung đường biên giới dài 76km.”
