Theo Epoch Times, Ngoại trưởng Nhật, Toshimitsu Motegi, hôm 5/4, đã điện đàm với người đồng cấp Trung Quốc là Vương Nghị trong 90 phút để yêu cầu ĐCSTQ chấm dứt xâm phạm vùng biển tranh chấp; kêu gọi cải thiện nhân quyền đối với người Duy Ngô Nhĩ và chấm dứt đàn áp Hong Kong.
Đây là một tín hiệu cứng rắn hiếm hoi mà Nhật Bản gửi tới Trung Quốc trước chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên của Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide vào ngày 16/4 tới.
Điều đặc biệt là, trong hồ sơ cuộc gọi chính thức của Ngoại trưởng Nhật Bản không đề cập đến câu trả lời của ông Vương Nghị. Mãi đến tối thứ Hai (5/4), các kênh truyền thông chính thức của ĐCSTQ mới đưa tin ngắn gọn về cuộc đối thoại giữa ông Vương và Tóhimitsu, nhưng không đề cập đến các vấn đề mà Nhật Bản nêu ra như lãnh hải, dân chủ, nhân quyền.
Tờ Hoa Nhật đưa tin, trong cuộc gọi kéo dài một giờ rưỡi, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi nói với ông Vương Nghị rằng, các tàu tuần duyên của ĐCSTQ tiếp tục xuất hiện tại vùng biển tranh chấp.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng cho biết trong một tuyên bố rằng, ông Toshimitsu Motegi còn bày tỏ “quan ngại sâu sắc” với ông Vương Nghị về các vấn đề như ĐCSTQ xâm phạm nền dân chủ Hong Kong, bức hại người Duy Ngô Nhĩ.
Trước đó, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết vào sáng ngày 3/4, tổng cộng có 6 chiếc tàu chiến, trong đó bao gồm cả tàu sân bay Liêu Ninh của Hải quân ĐCSTQ đã tiến vào phía Nam Thái Bình Dương thông qua vùng biển giữa đảo Okinawa và đảo Miyakojima. Đây là lần đầu tiên tàu của ĐCSTQ vượt qua khu vực này kể từ tháng 4/2020.
Nhật Bản luôn cố gắng tránh chọc giận và duy trì mối quan hệ cân bằng với Bắc Kinh, đối tác thương mại lớn nhất của họ, nhưng gần đây Nhật Bản ngày càng chỉ trích trực diện hơn đối với ĐCSTQ.
Vào ngày 16/3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã tổ chức cuộc họp “2 + 2” với Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi và Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi tại Tokyo. Sau cuộc họp, Mỹ và Nhật Bản đã ra một tuyên bố chung, hai nước xác nhận rằng, “hành vi của Trung Quốc không phù hợp với trật tự quốc tế hiện có, và đã đem lại những thách thức về chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ cho liên minh và cộng đồng quốc tế”.
Sau khi bị phía Nhật Bản trực tiếp chỉ trích, ĐCSTQ đã không giấu được sự tức giận của mình. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao ĐCSTQ Triệu Lập Kiên đã đáp trả bằng cách nói Nhật Bản là “cậy thân cậy thế” và “cấu kết với nhau làm việc xấu”.
Theo tờ Kyodo News, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide sẽ thảo luận với ông Biden về vấn đề Đài Loan trong chuyến đi lần này, và nhấn mạnh “tầm quan trọng của hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan”. Ông Yoshihide cũng kỳ vọng rằng Nhật Bản và Mỹ sẽ hợp tác để tạo ra một môi trường giải quyết hòa bình giữa hai bên eo biển. Ngoại giới dự đoán rằng, điều này sẽ khiến ĐCSTQ càng tức giận hơn.
